Wypadki przy pracy w 2020 r. Jak przedstawiały się wyniki w Transporcie i Gospodarce Magazynowej?

Rok 2020 przyniósł pozytywne informacje związane z wypadkami przy pracy. Łącznie, we wszystkich badanych sektorach gospodarki ich liczba spadła o 24,6% i wyniosła 62 740. Do tego zmalała liczba poszkodowanych przypadających na 1000 pracujących, tzw. wskaźnik wypadkowości – z 6,15 w 2019 roku do 4,62 w ubiegłym. Pozytywny trend nie utrzymał się jednak w statystykach najgroźniejszych wypadków – liczba tych ze skutkiem śmiertelnym nieznacznie wzrosła (o 2,7%) i wyniosła 189. Duży w niej udział miał niestety sektor Transportu i gospodarki magazynowej, w którym w ubiegłym roku zanotowano najwięcej takich zdarzeń spośród wszystkich sektorów.

Analizując dane wypadkowości branży TSL, na bezpieczeństwo pracowników trudno patrzeć z optymizmem. Rok 2020 z jednej strony przyniósł znaczący spadek ogólnej liczby poszkodowanych przy pracy – 5246 (1901 mniej niż w 2019 r.) oraz wskaźnika wypadkowości. Z drugiej natomiast – duży wzrost wypadków ze skutkiem śmiertelnym – aż 40 w porównaniu do 27 w 2019 r. oraz 33 w 2018 r.

W Polsce ciągle przybywa nie tylko firm spedycyjnych, ale i nowoczesnych powierzchni magazynowych. Ubiegły rok był pod tym względem rekordowy – pomimo wybuchu pandemii i ogólnego wyhamowania na rynku nieruchomości komercyjnych, sektor magazynowy doskonale odnalazł się w tak trudnej sytuacji. Wszystko przez znaczący wzrost branży e-commerce i rosnące zapotrzebowanie firm z tego sektora na przestrzeń magazynową. I choć przez zamknięcie granic w Unii Europejskiej branża transportowa, a co za tym idzie także magazynowa, musiała w ubiegłym roku zwolnić, to kolejne lata rysują się dla niej bardzo pozytywnie. Jedno jest pewne – wraz ze wzrostem metrażu powierzchni magazynowych w Polsce, rósł będzie także popyt na wykwalifikowanych pracowników, którzy dobrze znają specyfikę branży. Czy taka sytuacja na rynku pracy będzie miała wpływ na bezpieczeństwo w magazynach?

- Myślę, że tak. Rąk do pracy w logistyce brakuje już od dawna. Rynek nie potrafi sprostać rosnącym wymaganiom, a pracę w magazynach coraz częściej rozpoczynają osoby z niewielkim doświadczeniem. Z danych wynika, że są one w większym stopniu narażone na wypadki przy pracy niż ich bardziej doświadczeni koledzy – mówi Marek Banach, ekspert firmy KRAUSE, producenta aluminiowych konstrukcji do prac na wysokości m.in. dla branży transportowej i magazynowej.

Rozwiązaniem z pewnością jest automatyzacja procesów pracy, której celem jest zminimalizowanie – uchodzącej za wyjątkowo niebezpieczną – pracy ręcznej. – To jeden ze sposobów na poprawę bezpieczeństwa. Należy zdawać sobie jednak sprawę, że wciąż wiele magazynów, np. tych o małej powierzchni czy towarzyszących niewielkim zakładom produkcyjnym, obsługiwanych jest w dużym stopniu przez człowieka, a nie w pełni zautomatyzowane systemy. A tutaj kluczową kwestią jest dobra organizacja pracy oraz przygotowanie ergonomicznych stanowisk roboczych, szczególnie tych usytuowanych na wysokości – a takich w magazynie przecież nie brakuje. Z pomocą przychodzą producenci specjalistycznych drabin regałowych, jezdnych podestów roboczych czy projektowanych na indywidualne zamówienie konstrukcji specjalnych dedykowanych pracy magazynowej, które umożliwiają komfortową i bezpieczną pracę nad podłożem – dodaje ekspert.

Trójka najniebezpieczniejszych branż pod względem skutków wypadków od kilku lat jest taka sama. To Budownictwo, Przetwórstwo Przemysłowe oraz Transport i Gospodarka Magazynowa, które dzielą między siebie trzy pierwsze miejsca. Niestety ten rok okazał się wyjątkowo tragiczny dla ostatniej z nich – po dwóch latach spadkowej tendencji, w 2020 r. liczba wypadków ze skutkiem śmiertelnym wzrosła i to aż o 48%. Po raz pierwszy sektor ten zajął niechlubne pierwsze miejsce w statystykach. Pozytywną obserwacją może być jedynie systematycznie spadający wskaźnik wypadkowości (liczba osób poszkodowanych przypadająca na 1000 pracujących) oraz znacznie mniejsza liczba wypadków ogółem. Tu jednak można się zastanawiać, na ile „pomogła” pandemia i okresowe zamrożenie gospodarki, które znacząco ograniczyło działalność wielu branżowych podmiotów.

To statystyka, która nie zmienia się od lat. Coroczne dane jako główną przyczynę wypadków wskazują nieprawidłowe zachowanie się pracownika, które leży u podstawy aż 60% wszystkich wypadków. Nie inaczej było w 2020 roku (60,8%). Wiele nieszczęśliwych zdarzeń miało swoje źródło także w niewłaściwym posługiwaniu się czynnikiem materialnym oraz niewłaściwym stanie tego czynnika. Czy sytuację można poprawić? – Tak, choć to bardzo trudna i żmudna praca. Opiera się w pierwszej kolejności na ciągłej edukacji zarówno samych pracowników, jak i nadzorujących ich pracę przełożonych i wskazywaniu im wzorców bezpiecznych zachowań w pracy. Muszą bardzo dobrze znać specyfikę zadań, jakie wykonują – konieczny jest zatem odpowiednio przygotowany i przeprowadzony instruktaż stanowiskowy. Ale muszą też być świadomi zagrożeń, jakie wynikają z charakteru pracy, a to jest już rola kompleksowych szkoleń BHP – odpowiada ekspert KRAUSE. Oczywiście kluczowe dla bezpieczeństwa pracowników są właściwie dobrane i w pełni sprawne maszyny oraz narzędzia pracy. – Zgadza się. Dlatego jako producent drabin, podestów jezdnych czy konstrukcji specjalnych wykorzystywanych w magazynach uczulamy naszych klientów na konieczność prowadzenia systematycznych przeglądów technicznych tych urządzeń. W ten sposób możemy wyeliminować wadliwie działający sprzęt i uchronić pracownika przed wypadkiem – dodaje.