Podczas projektowania i budowy obiektów, ściankom działowym z reguły nie poświęca się zbyt wiele uwagi. Choć nie są to elementy kluczowe w kontekście przenoszenia obciążeń z konstrukcji budynku, z punktu widzenia użytkownika na pewno warto zadbać o ich odpowiednią izolację akustyczną i solidną ochronę przeciwpożarową. Przyjrzyjmy się wymaganiom i rozwiązaniom!
Ścianą działową nazywamy oddzielną konstrukcję w formie ściany wewnętrznej, która oddziela pomieszczenia mieszkalne, biurowe lub techniczne. Mimo, iż ściana działowa nie pełni istotnej funkcji w konstrukcji budynku, wymaga się, aby spełniała szereg kryteriów. Do jej zadań, poza rolą czysto funkcjonalną i porządkującą przestrzeń, jest ograniczenie hałasu generowanego wewnątrz budynku oraz ograniczenie rozprzestrzeniania się ewentualnego ognia – zwłaszcza, jeżeli ściana pełni rolę oddzielenia pożarowego.
Zacznijmy jednak od kwestii akustyki.
Izolacja akustyczna ścian działowych
Standardy izolacyjności akustycznej określa w Polsce kilka dokumentów. Ogólne wymagania dotyczące ochrony przed hałasem budynku i jego otoczenia określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a konkretnie dział dziewiąty, zatytułowany „ochrona przed hałasem i drganiami”. Szczegółowych wymagań szukać należy w normach polskich i innych przepisach:
- PN-B-02151-3:1999 – określa minimalne wymagania izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych i wewnętrznych w budynku.
- PN-87/B-02151/02 – określa dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach.
- PN-88/B-2171 – określa dopuszczalne poziomy drgań w budynkach.
Wymagania szczegółowe w zakresie ochrony przed hałasem w budownictwie prezentuje poniższa tabela:
Jak można zauważyć, wymagania normowe odnoszą się jedynie do wskaźnika izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych R’w. Projektując ściany działowe warto jednak wziąć też pod uwagę widmowe wskaźniki adaptacyjne C.
– Docelowe wartości należy więc skorygować odpowiednio: Rw + C dla hałasów o wysokiej częstotliwości, takich jak działania bytowe użytkowników pomieszczeń, a także Rw + Ctr dla hałasów o niskiej częstotliwości – podkreśla Adam Buszko, ekspert firmy Paroc Polska. – Pomiary z uwzględnieniem tych wielkości są bardziej wiarygodne przy porównywaniu różnych elementów, ponieważ różnice mogą wynosić nawet do kilkunastu decybeli – dodaje.
Materiałem, który szczególnie dobrze sprawdza się w charakterze izolacji akustycznej ścian działowych, jest wełna kamienna. Ze względu na włóknistą strukturę oraz doskonałe właściwości pochłaniania dźwięków, wełna zapewnia znakomitą izolację od zewnętrznych źródeł hałasu przenoszonych ścianami i dachem, jak również od wewnętrznych hałasów przenoszonych przez ścianki wewnętrzne, stropy kondygnacyjne i sufity.
W poniższej tabeli podano kilka przykładów efektywnych rozwiązań konstrukcyjnych z uwzględnieniem wysokich, średnich i niskich wymagań akustycznych, zgodnie z Europejską Aprobatą Techniczną ETA-07-0071. Do wypełnienia ścian działowych w poniższych przykładach użyta została płyta z wełny kamiennej PAROC UNS 37.
Ochrona przeciwpożarowa ścian działowych
Zgodnie z Warunkami Technicznymi, ściany wewnętrzne niebędące częścią głównej konstrukcji nośnej, w zależności od klasy pożarowej budynku, powinny spełniać odpowiednie wymagania. W przypadku ścian działowych w obiektach klasy A-C, wymagania minimalne wahają się pomiędzy EI 15 i EI 60, co można odczytać z poniższej tabeli:
Wymagane klasy odporności ogniowej dla ścian wewnętrznych:
Okazuje się, że wspomniana w kontekście izolacji akustycznej wełna kamienna bardzo dobrze sprawdza się w charakterze niepalnej warstwy ogniochronnej ścian wewnętrznych. Aby potwierdzić te właściwości, Grupa Paroc zleciła szereg badań ogniowych dla kilku konstrukcji ścianek działowych. Ich celem było określenie minimalnych kombinacji wełny kamiennej PAROC i innych materiałów budowlanych tak – aby uzyskać odporność ogniową konstrukcji ścianek działowych na poziomach wymaganych w polskim prawie budowlanym.
Badania przeprowadzone zostały zgodnie z EN 1364-1:2001 w Zakładzie Badań Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie. Jako wypełnienie konstrukcji ścianek działowych użyto produktu PAROC UNS 37z. – Gęstość płyty wynosi 28 kg/m3 , co należy uważać za minimalną gęstość produktu, jaka może spełnić podane poniżej odporności ogniowe – wyjaśnia Adam Buszko. – Maksymalna gęstość zamiennego produktu z wełny kamiennej PAROC może wynosić do 90 kg/m3 – dodaje.
Oto przykładowe rozwiązania konstrukcyjne:
Ciche i bezpieczne ściany działowe
Wełna kamienna to jeden materiał izolacyjny, który umożliwia realizację kilku celów projektowych jednocześnie. Przyjrzyjmy się więc, jak konkretne konstrukcje spełniają jednocześnie wymagania akustyczności oraz odporności ogniowej.
Przedstawione poniżej rozwiązania konstrukcyjne ścian działowych oparte są na uzyskanej przez Grupę Paroc Europejskiej Aprobacie Technicznej ETA-07/0071. Jako wypełnienie ścian działowych użyta została płyta z wełny kamiennej PAROC UNS 37. Oprócz podanych parametrów akustycznych, ściany działowe posiadają również określoną klasę ognioodporności konstrukcyjnej.
Przykładowo, aby spełnić wymagania odporności ogniowej EI 60 lub EI 90, ściana działowa powinna mieć następującą konstrukcję:
* dla całkowitego wypełnienia PAROC UNS 37z, 70 lub 100 mm